O presidente da Xunta de Galicia, Alfonso Rueda, deu conta do balance da primeira Estratexia Galicia retorna que se levou hoxe ao Consello da Xunta e que cualificou de “todo un éxito”, xa que que “conseguiu lograr o retorno de ata 28.000 persoas de 40 países do mundo, tanto emigrantes como os seus descendentes, especialmente provenientes de América latina”.
Rueda asegurou que esta liña de retorno é “estratéxica” para o Goberno galego partindo da idea do retorno non só como un dereito, senón como unha vantaxe competitiva para incorporar á sociedade galega persoas de distintos países coa súa formación e experiencia profesional, e tamén como unha oportunidade para superar o complexo reto demográfico que ten por diante a nosa Comunidade.
Este instrumento, que integrou as medidas en materia de retorno de toda a Xunta de Galicia, púxose en marcha para o periodo 2018-2020 e prorrogouse dous anos máis por mor da pandemia do COVID-19, ata o actual 2022.
En canto aos obxectivos orzamentarios, as medidas específicas contaron con 25 millóns de euros neste período de cinco anos. As medidas transversais superaron os 500 millóns de euros.
Respecto aos obxectivos demográficos, ata 2021 foron 28.000 persoas as que chegaron á nosa Comunidade integrando unha familia galega. Destaca que o 25 % dos membros destas familias non teñen nacionalidade española.
Así mesmo, o presidente da Xunta salientou o feito de que se acadou un saldo migratorio positivo en 2019 en máis de 17.000 persoas, que logrou compensar o saldo vexetativo negativo. “Conseguise así un crecemento da poboación na nosa Comunidade” puxo en valor Rueda.
Nos anos 2020 e 2021, pese á pandemia, tamén contamos cun saldo positivo de máis de 14.000 persoas. Con todo isto, Rueda remarcou que se consegui un rexuvenecemento da poboación, xa que o 80 % das persoas retornadas ten menos de 65 anos e o 58,70 %, menos de 45 anos.
Por este motivo, cualificou de “moi positivas” estas cifras que considerou que avalan que se trata dun “programa satisfactorio”, polo que adiantou que a Xunta de Galicia “vai seguir nesta liña estratéxica e que está a dar bos resultados”. Neste senso, puxo en valor que outras comunidades autónomas están interesadas neste programa e teñen pedido “asesoramento” sobre o mesmo.
Tamén é moi importante destacar que as estatísticas de poboación publicadas o 18 de novembro deste mesmo ano, cos datos provisionais do 1º semestre de 2022, destacan que o saldo migratorio neste período foi positivo en 12.768 persoas, o maior da serie histórica dun só semestre, e que, ao igual que en 2019, consegue reverter o saldo vexetativo negativo, facendo que Galicia gañe poboación.
MEDIDAS
La Xunta de Galicia puxéronse en marcha varias medidas específicas para apoiar o retorno. En canto á área de asesoramento e seguimento, creouse o Portal Retorna como canle de información e asesoramento, pioneira en España, que contou neste período con 300.000 visitas. A inicios de 2020 púxose en funcionamento a Oficina Integral de Asesoramento e Seguimento ao Retorno, co apoio dos fondos FSE, que ata o día de hoxe asesorou e fixo seguimento de máis de 11.000 persoas tanto de xeito presencial coma telemático, e deu resposta a máis de 40.000 consultas, tanto durante o proceso de decisión do retorno, desde os seus países de orixe, como na súa chegada.
Na área social, coas axudas de carácter específico (axudas extraordinarias ao retorno da Secretaría Xeral da Emigración) destináronse 9 millóns de euros para facilitar o proceso de integración en Galicia de 3.000 familias, que aglutinaban máis de 8.500 persoas.
No que se refire ás axudas específicas ao emprendemento, apoiáronse 600 novos proxectos empresariais de retornados e creouse para 2021 unha nova liña de axudas de «reforzo COVID».
En canto as retornados emprendedores, a idade media é de 41,2 anos, cun rango que vai desde os 19 e os 79 anos. O impacto dos investimentos en Galicia destes proxectos foi superior aos 32 millóns de euros.
No que se refire á cultura e ao ensino, ofertáronse 1.200 bolsas formativas para que as mozas e mozos galegos residentes no exterior puidesen estudar un máster ou un ciclo de formación profesional superior. Dos alumnos participantes nas primeiras convocatorias máis do 80 % está a residir e traballar en Galicia.
Ademais, foron integrados como colectivo específico os galegos retornados nas axudas para estudantes das universidades galegas que, por causas sobrevidas, teñan dificultades económicas para continuar os seus estudos.
APOIOS
Os diferentes departamentos da Xunta de Galicia tamén contan con iniciativas de apoio ao retorno. A primeira Estratexia Retorna naceu con 50 medidas, que foron aumentando ao longo dos anos ata chegar ás 64.
Así, logrouse a igualdade nas condicións de acceso dos retornados emprendedores a programas como o Galicia rural emprende, Novos emprendedores, Coworking EOI. Todos eles suman un orzamento de máis de 12 millóns de euros. No programa Galicia rural emprende e Novos emprendedores participaron 22 retornados, aos cales se destinaron 980.000 euros.
Na área de I+D+i, desenvolvéronse diversos programas para promover a captación e o retorno de investigadores a Galicia. Algúns destes programas son o Oportunius, Principia, a Rede galega de aceleradoras ou o programa Talento Sénior. Estes programas teñen un orzamento de máis de 9 millóns de euros.
Na área da vivenda, destaca o programa Aluga, no que se recolleu a figura das persoas retornadas como colectivos cualificados, para lograr a igualdade nas condicións de acceso das familias retornadas e facilitar o seu acceso. Tamén se lles facilitou o acceso ás axudas para comprar e rehabilitar vivendas ás persoas retornadas, así como as exencións fiscais para estas operacións no rural.
