Galicia, Castela e León, Asturias e Cantabria, as catro comunidades onde habita o 95% de exemplares de lobo ibérico de España, anunciaron hoxe nunha rolda de prensa conxunta que recorrerán no Tribunal Supremo a orde do Goberno central de inclusión desta especie na Listaxe de especies silvestres en réxime de protección especial (Lesrpe), sempre e cando o Executivo estatal non dea marcha atrás
A conselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda, Ángeles Vázquez; o conselleiro de Fomento e Medio Ambiente de Castela e León, Juan Carlos Suárez-Quiñones; o conselleiro de Medio Rural e Cohesión Territorial de Asturias, Alejandro Calvo; e o conselleiro de Desenvolvemento Rural, Gandería, Pesca, Alimentación e Medio Ambiente de Cantabria, Guillermo Blanco, así como as organizacións profesionais agrarias nacionais —Asaja, COAG e UPA— reuníronse esta mañá en León para tratar sobre a decisión do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico de incluír o lobo na Lesrpe.
Os representantes autonómicos solicitaron a retirada “inmediata” da orde do Executivo central, anunciada o mércores por sorpresa, e tamén pediron a constitución dunha mesa de traballo na que se debata “todo, sen ningunha liña vermella e sen ningunha predisposición, como foi o anuncio da semana pasada”. Na mesa demandan que estean representadas as comunidades, as organizacións agrarias e non só o Ministerios para a Transición Ecolóxica, senón tamén o de Agricultura, Pesca e Alimentación, así como outras entidades que se estimen procedentes.
Este grupo debería encargarse, dixeron, de actualizar o censo nacional do lobo e tamén de traballar nunha renovación da Estratexia de conservación e xestión, cun consenso “inevitable e indispensable”, non como o Goberno central está a facer nestes momentos.
Non obstante, se a mediados do mes de xuño non hai unha retirada do proxecto de orde ministerial e non hai unha chamada do Ministerio a ese diálogo tan solicitado, as comunidades lobeiras avanzaron que elaborarán en conxunto a súa propia Estratexia, que será trasladada tanto ao Estado como ao resto de comunidades para a súa consideración, tendo en conta a súa experiencia coa especie. Esta ferramenta basearase, detallaron, nun censo nacional previo e actualizado de toda a poboación que tamén elaborarán.
Pero se esta proposta non é admitida, e a orde estatal acaba publicándose, os representantes autonómicos anunciaron que presentarán, como última medida inevitable, un recurso contencioso-administrativo ante o Tribunal Supremo para pedir medidas cautelarísimas de suspensión da orde, co fin de paralizar a súa eficacia ata o pronunciamento final da xustiza.
INDENIZACIÓNS A CARGO DO MINISTERIO
Por outra banda, as catro comunidades non entenden como o texto do Goberno sinala que a decisión “non suporá o incremento dos recursos económicos dispoñibles pola Administración Xeral do Estado”, unha afirmación que falta á verdade. De feito, entenden que, a partir do momento da publicación, o Ministerio tería que facerse cargo de todas as indemnizacións e compensacións derivadas dos danos que produza a especie, ademais das actuacións preventivas —ata o de agora soportadas exclusivamente por elas-.
Por poñer un exemplo, Galicia deu axudas por un total de 5 millóns de euros desde 2015 entre a prevención de danos ocasionados por fauna silvestre e o paliamento dos danos ocasionados polo lobo. De feito, segundo expuxo Ángelez Vázquez, desde ese 2015 dobrouse practicamente o número de avisos, con preto de 618 en 2015 e máis de 1.300 en 2020, para un total de case 1.000 reses máis afectadas nese período —de 1.430 a 2.380—.
Ademais, a Comunidade galega xa conta desde 2009 cun Plan de xestión que fixo aumentar as manadas das 60 contabilizadas en 2003 ás 90 de 2015; “unha cifra que segue aumentando, como demostra o incremento de danos dos últimos anos”, dixo.
Ademais, Ángeles Vázquez lembrou que Galicia acaba de adxudicar o contrato para a actualización do estudo poboacional do lobo, un traballo sobre 29.000 km2 que se levará a cabo ata outubro de xeito similar ao realizado no anos 2013 e 2015, no que se estimou a existencia das devanditas 90 manadas.
DESLEALTADE INSTITUCIONAL
Durante a rolda de prensa, os representantes autonómicos tamén quixeron deixar clara a “deslealdade institucional” do Goberno central nos últimos meses, culminada a semana pasado co envío do borrador da orde menos de vinte catro horas antes de que se abrira o período de información pública xeral.
Un “desprezo”, segundo o cualificaron, “fronte ás numerosas chamadas ao consenso” durante todos estes meses, nos que non obtiveron resposta con argumentos científicos e técnicos aos reiterados escritos e informes remitidos, así como tampouco ás alegacións.
Deste xeito, deixan claro que non van subscribir nin aplicar a nova estratexia de xestión da especie proposta polo Goberno central, que vén a substituír a un documento aprobado en 2005 e que, como lembran, nese momento si contou co consenso de todas as autonomías e grazas a iso está plenamente vixente.
Ademais, os conselleiros apuntaron que o comité científico do Estado recoñece que para elaborar a orde non puido empregar “criterios obxectivos” e que os que usaron “non deixan de ser moi subxectivos”, o que “pode dar lugar a inconsistencias no Lesrpe”, di o seu texto. Así, referíronse aos valores ecolóxicos e culturais expostos polo Goberno, que non xustifican unha protección particular do lobo pola súa singularidade, rareza ou grao de ameaza, precisamente o que esixe a lei.
Por iso, os conselleiros non comprenden que se lles trate de impoñer un modelo de maior protección da especie precisamente nos territorios nos que é máis abundante e contra o criterio avalado con datos dos responsables da súa xestión nestas zonas.
ORGANIZACIÓNS AGRARIAS
Por último, en presenza das principais organizacións agrarias, que valoraron “moi positivamente o encontro”, os representantes autonómicos lanzaron unha mensaxe de apoio incondicional á gandería extensiva e ao resto da biodiversidade, fundamental na economía das zonas rurais, e que precisa dun modelo de coexistencia baseado na redución de danos e a xusta indemnización cando estes se produzan.
Cómpre lembrar que o Executivo central tamén ignorou o pronunciamento en contra dos parlamentos rexionais, ademais da carta aberta en apoio a unha xestión do lobo baseada no respecto ao mundo rural, o consenso social e a coexistencia, que apoiaron once autonomías —as catro presentes hoxe, País Vasco, Aragón, Madrid, Murcia, Andalucía, Navarra e a cidade autónoma de Ceuta—, organizacións agrarias, concellos ou colexios profesionais, entre outras entidades.
