Son galego de adopción desde 1991, hai xusto agora trinta e catro anos, pois cheguei a Galicia un 11 de marzo. Son galego de adopción, digo, porque de orixe son rioxano: nacín e vivín na Rioxa ata ese ano, cando tiña vinte e tres, aínda que os cinco últimos pasáraos maiormente en Pamplona, onde estudaba na Universidade. Xa que logo, son tan galego (de adopción, insisto) coma rioxano, ou tan rioxano coma galego, como vostedes prefiran.
Cheguei a Galicia en 1991 e quedei aquí e fíxeme galego. Dirán vostedes: claro, namorou dunha galega, casou con ela, tivo fillos galegos. Pois non. Realmente non botei ese tipo de raiceiras ata 1998 (e nunca cheguei a ter un fillo galego, aínda que teño un afillado galego ao que quero coma un fillo), mais sentinme de galego desde sempre.
Adoito dicir, entre bromas e veras, que cando cheguei a Galicia descubrín con abraio que xa tiña carácter galego. Non vou dicir que todo na maneira de ser das xentes desta terra me resultase familiar, pero si a maioría, e sobre todo facíame sentir confortable. De feito, a miña nai, que, coma min, tampouco tiña ningún sangue galego, criouse en Galicia, pois, por esas cousas da vida, pasou os seu primeiros tres anos en Cuntis, onde o seu pai –o meu avó– exerciou de notario. Probablemente non é máis ca unha anécdota, pero, se cadra, ten algunha relación co descubrimento persoal do que lles falaba ao principio deste parágrafo.
En que me recoñezo galego? Que características dos galegos creo que teño ou, polo menos, me gustaría ter? Vexamos. O primeiro, o sentidiño, esa prudencia que, na miña opinión, goberna as vidas da maioría dos fillos de Galicia. Despois, o respecto, ese respecto enorme que amosan a todas as persoas, particularmente cando aínda non as coñecen de abondo. Tamén a timidez. Coido que o galego é prudente, cauto, mais tamén algo tímido (falo sempre en xeral, como actor colectivo). A maiores, a reflexión: o galego “profunda” coma o “barbeiro de sábado” das Cousas de Castelao. E, claro, tamén a ironía e mais o sentido do humor. Esa ironía sutil, intelixente e permanente que lles permite aos galegos falar con dobre sentido e segunda intención, case que sempre cunha finalidade defensiva e/ou lúdica. E ese sentido do humor que seica os de fóra non entenden (“os galegos non son graciosos”, pensan) pero que dota as xentes desta terra dunha ledicia inagardada por aqueles que as teñen por fatalistas e pesimistas. E a integración de contrarios, esa abraiante capacidade para integrar conceptos ou realidades que semellan moi afastados, case antitéticos. Unha integración que acontece en todo: desde a paisaxe (praia e montaña), a gastronomía (carne e peixe) e o clima (a chuvia, pero tamén o sol das Rías Baixas) ata a existencia (a vida e a morte), a relixión (“Deus é bo, pero o demo non é malo”) e a política (o que explica que a maioría dos naturais desta terra se sintan tan españois coma galegos, polo que o nacionalismo non ten acadado aquí os excesos de Catalaña ou o País Vasco; e tamén que sexan non conservadores, como pensan algúns, senón “conservadores libertarios”, como dicía Isaac Díaz Pardo, é dicir, conservadores e libertarios asemade: “Conservador, porque hai que conservar as raíces das cousas, pero as raíces éticas, e libertario porque convén que exista liberdade”).
En fin, que teño a alegría e o pracer, a sorte e o privilexio, de me sentir e de ser galego de adopción. Galicia terra nosa!