João Antonio Guterres , confrade: “Antigamente había máis fartura de lamprea porque en todas as casas había un pescador na nosa rexión"

É un verdadeiro ‘raiano’. Valenciano. Casado cunha galega da que ten 3 fillos e cinconetos. É un erudito da culinaria e un bo experto en enoloxía. De feito vive doseu almacén de viños e licores. No seu facebook anuncia este feito relevante:Tinto Gin Premium ‘1º Gin Tinto do Mundo’. Cando fai falta, cociña e escribelibros da gastronomía da súa Rexión, Alto Minho. Pero Diario Luso-Galaico entrevístaopola súa condición de membro fundador da Confraría da Lampreia do rio Minho.Asiste á presentación en Caminha de ‘Lampreia do rio Minho-prato deexcelencia’. João AntonioGuterres Pereira é como un río que se desborda, como o Miño no seu curso máisbaixo.A recén comezada temporada da lamprea descríbea así:“Despois das festas de Nadal, estamos case nun xaxún. Antes as persoas xantaronmoito, gastaron moitos cartos. A lamprea chega cun prezo un pouco por riba damedia... De momento hai pouco consumo... pero vai haber máis a partir defebreiro. Agora para a próxima fin de semana hai restaurantes completos...”. Guterres agarda que “este ano sexa un ano de moitaafluencia a consumir esta delicia na nosa rexión do Alto Minho”.Como membro da Confraria da Lampreia do rioMinho, este valenciano describe o papel desta como “dinamizadora” do consumo desteciclóstomo. E inmediatamente apunta o desafío: que os novos taménconsuman este peixe. “É un problema. Os mozos son pouco afeccionados a consumira lamprea tal como se presenta”. “Antigamente había máis fartura de lamprea porque entodas as casas había un pescador na nosa rexión. Sempre se comía lamprea. A nóseducáronnos en comer este peixe unha vez á semana, cando había lamprea en casa.Hoxe non é así. Hoxe vaise ós restaurantes”.Guterres expón a preocupación/desafío na Confraría porconseguir que nos restaurantes se elaboren novos pratos con lamprea. Destexeito pódese educar o padal dos novos consumidores, os mozos. A Confraría impulsou o consumo de pizzas de lamprea.“Inventou un friame de lamprea” para facer brochetas. Guterres vibra cando conta como, o ano pasado, unhapizzería da Región levou a pizza de lamprea a Italia ao Campionato do Mundo.Xusto unha pizza de lamprea conseguiu o terceiro posto do concurso. “É un feitorelevante”, subliña Guterres. Por iso a Confraría sempre está atenta ao gusto dos mozosno consumo dun determinado produto. E hai experiencias, como unha empanadiñaque se fai no Alentejo de galiña, que seimitou rechea de lamprea. En xeral, João AntonioGuterres xeneraliza este comportamento a outros produtos que os xoves rexeitan,como xantar polos criados na casa. “E non saben o que perden”, di el. PRATOS ÉTNICOSComo ‘activista gastronómico’, Guterres está a recoller oque el chama Pratos Étnicos. “Aqueles que nunca chegan á mesa dosrestaurantes”, define. A idea é facer unha publicación. E apunta como algúnsmembros da Confraría dan formación a restauradores de como facer eses pratos. “O ano pasado estivemos en Madeira, logo en Aveiro...”.Consiste en aplicar outras técnicas de cociña, como por exemplo a masa folladapara acompañala con lamprea. Ou tamén fala das tradicionais filloas de sanguede porco que enroladas levan lamprea. “Buscamos novas formas e estamos abertosa novas experiencias”. El como cociñeiro ten o orgullo de conseguir que aquelesque nunca comeron lamprea a coman e acabe gustándolles. Relata, así, como o anopasado foi cociñar lamprea a Paredes de Coura para un grupo duns vinte tantosmédicos dos cales catro non gustaban da lamprea. Ao final, estes comeron asoito elaboracións igual cós outros. E conclúe: “Endexamais comeran lamprea... cunhaboa preparación”. A Confraría da Lampreia do rio Minho reúne na vindeirasemana a súa directiva para organizar o solemnísimo Capítulo Xeral, así comooutras actividades desta tempada. A Guterres entristéceo que, aínda formando partedela, desde a fundación, os seis municipioslusos e os sete do lado español á beira do Miño, estes últimos déronlle ascostas desde o principio a esta organización. É certo que a confraría ten algúnsmembros galegos, como a directora de Turismo de Galicia, Nava Castro, o exxerente do Xacobeo, Rafael Sánchez Bargiela, así como o director de DL-G,Roberto Ledo, pero a participación dos municipios galegos (Arbo, As Neves,Salvaterra, Tui, A Guarda.....) ata agora é inexistente. PESCADORESOs pescadores lusos están motivados, “pero máis os de Caminha”, di, porque sempre tiveron máis dedicación. A lamprea sempre foi un recurso extra, Miño arriba. A xente tiña a súa profesión e logo completaban a economía familiar coa pesca da lamprea, o meixón, ou zamborca (sábalo). “Isto axudou moito ao orzamento familiar”, cando a muller quedaba na casa... “No orzamento pesaba o diñeiro que viña do río”, explica. GASTRONOMÍA RAIANAOutro proxecto deste home da culinaria e a enoloxía é unlibro sobre o que el deu en chamar “gastronomía raiana da miña rexión”. Leva 40 anos recollendo receitas de pratosgalegos/portugueses entre “os que non hai moita diferenza”, explica, e fanse domesmo xeito. Sinala, por exemplo, unha voda de hai 20 anos atrás. EnPortugal o menú era galiña, pescada á romana, cocido e cabrito ao forno. “EnGalicia case, máis ou menos, era a mesma cousa”,Neste asombroso intercambio cultural-gastronómico, João António Guterres saca a figura daquelas señoras que trasladaban cousas dunha beira a outra do Miño, as ‘trapiçeiras’. Levaban café e ovos e traían peixe, marisco... Guterres lembra como con 10 anos coñeceu por vez primeira os camaróns que traían da praza de Abastos de Tui. E conclúe: “Así se desenvolveu un receitario culinario deprodutos aos que nós non tiñamos acceso”. E viceversa.2020Neste ano João AntónioGuterres Pereira quere que haxa unha unión, achegamento e compartir valoresentre Norte de Portugal e Galicia. “Eu teño máis que ver cun galego da raia quecun algarvio ou alentejano. Case entendo mellor a un galego que a un doAlgarve”, sentencia. E remata: “Eu pediría que houbese unha proximidade.Independentemente de Madrid e Santiago e os políticos, entre os nososconcellos, que compartisen experiencias... e estes eventos gastronómicos”.João António é unentusiasta. Antes desta entrevista, tocoulle facer o seu discurso no momentomáis difícil, cando a degustación estaba avanzada. Pero como un bo pregoeironon lle importou continuar falando, aínda que algúns facían o propio e non o escoitaban.A gastronomía e a enoloxía unen.