Flujos migratorios

No seminario que a Conferencia de Rexións Periféricas e Marítimas de Europa organizou o 5 de marzo en Valencia, púxose de manifesto que as rexións son un elemento crave na xestión da crise migratoria, sobre todo cando chegan inmigrantes en situación irregular.

Estas, xunto cos concellos, son as que sofren a presión migratoria, sen medios suficientes para abordala axeitadamente. En especial as illas, como as que experimentaron as illas gregas en 2015 e agora Canarias, e co perigo de acabar converténdose en lugares onde as persoas están recluídas.

Para que isto non suceda o novo Pacto de Inmigración e Asilo debe prever un maior financiamento para as rexións, pois agora mesmo di como se acollerá pero sen medios; e sen estes non é posible realizar un acompañamento axeitado.

Hai que mellorar a seguridade na inmigración no Mediterráneo, salvagardar os dereitos fundamentais dos migrantes, previr as saídas irregulares e facilitar o rescate para que cheguen vivos. Non todas as persoas que chegan poden ser refuxiados, pero antes do seu recoñecemento deben de dispoñer de condicións de seguridade e dereitos básicos. Tamén hai que aumentar a cooperación cos países de orixe, realizando investimentos que promovan a educación e a formación profesional.

Unha das rexións cun maior desafío no centro do Mediterráneo é Calabria, a rexión italiana co PIB máis baixo. En 2022 chegaron 118.000 migrantes e en 2023 unha embarcación naufragou, morrendo 94 persoas -35 delas menores-. Hai roteiros non controlados -antes Libia e Tunes, que diminuíron, e agora Turquía- e fai falta un compromiso máis forte por parte de Europa.

O roteiro que ultimamente experimentou o repunte máis alto de chegadas é a canaria, aumentando en 2023 un 154 % respecto 2022. En 2023 chegaron 39.000 migrantes, o cal creou unha situación moi complicada, sobre todo pola chegada dun gran número de menores non acompañados. En Canarias hai 5.500 menores en 66 centros, sendo moi difícil atendelos. Para comprendelo, basta ter en conta que en toda Italia hai 7.000 e en Grecia había só 2.000 e, por ese motivo, piden á Unión Europea e ao Goberno un maior financiamento.

Para realizar as probas de determinación da idade fixeron un protocolo. En Tenerife hai un dispositivo onde se realizan as probas con técnicos, un médico forense e a fiscalía. O forense, feitas as probas, dille ao fiscal se é menor, asumíndoo este; o cal dá seguridade xurídica. Aínda que o dispositivo hai que reforzalo, pois aínda hai 1.800 menores que din que son menores de idade e aínda non está determinada. O ministerio dixo que a proba será común en todo o territorio español.

Moitos relatores lembraron que Europa ten unha baixa natalidade e necesitamos da inmigración. A representante finlandesa contou como o índice de natalidade caeu un 60% en dez anos, de aí a necesidade da inmigración. En Finlandia -ao contrario que noutros países- a vivenda e a escola non son un problema, estando preparados para recibir xente. Necesitan moita man de obra para o campo, o comercio, restaurantes e o coidado de persoas que non se valen soas.

Ante a falta de medios para realizar unha boa acollida, as rexións europeas alzaron a voz, dicindo que non poden quedar impasibles ante este fenómeno que sucede cada día. O Pacto de Inmigración e Asilo que ratificou o Parlamento Europeo o pasado mércores non recolle a maioría das súas demandas. Necesitan apoio, mecanismos financeiros, fondos directos e simplificación burocrática. O Consello Europeo, a quen lle corresponde aprobalo, agora ten a palabra.